Tochailt sa Chíll Mhór
(Archaeological
Dig in Kilmore - July 1997)
Thosnaigh an obair go moch maidin Luan,
15 de mhí Iúil. Bhí ceathrar
seandálaithe ó Ollscoil Glasgow ag obair
ar an suíomh agus ochtar ón gCumann
Staire áitiúil ag cabhrú leo. Fad
is a bhí baill an Chumainn ag aistriú
téad agus ag leagadh amach grideanna,
bhí beirt des na seandálaithe ag tomhas
an suíomh agus rudaí eile sa
timpeallacht.
Bhí Restestivity
metre ag duine amháin agus bhí sí ag
siúl suas síos na páirce chun pictiúir
iomlán a fháil den pháirc. Bhí an
ceathrú duine ag obair le Magmamoter ag
tomhas chomh maith agus arís bhí air an
pháirc go léir a chlúdach.
Bhí
JCB sa pháirc ar an ceathrú lá chun an
talamh a bhriseadh. Fuaireadh rian
de "enclosure" le dhá chlaí.
"Enclosure" an mhór a bhí ann.
Oíche Dé hAoine d'osclaíodh an pháirc
don phobal agus bhí seans ag daoine
féachaint ar an obair a bhí déanta le
linn na seachtaine.
Tá ceithre
acra sa suíomh ar fad agus d'obraigh na
seandálaithe ar pháirt den suíomh seo.
Bhí fhios acu go raibh "souteraine" ar
thaobh amháin den pháirc agus níor dhein
siad aon obair ar sin i mbliana, mar bhí
stracfhéachaint acu ar sin seacht
mbliana ó shin nuair a fuaireadar an
"souteraine" an chéad lá.
Sé
toradh na tochailte, de réir na
seandálaithe i nGlasgow ná gur
suíomh mór eaglaise a bhí ann sa 6ú nó
sa 7ú aois ach ceaptar nár baineadh
úsáid as ró fhada. B'fhéidir gur
baineadh úsáid as an áit mar áit
cruinnithe (Assembly Place) ina dhiadh
san. Níl aon fianaise go raibh
settlement ann.
Tá "souteraine"
ar thaobh na páirce agus cuireadh dáta
sa 9ú aois ar sin. Tá rian
settlement sa "souteraine" seo
agus b'fhéidir, le tacaíocht go
dtiocfadh na seandálaithe thar nais chun
tochailt a dhéanamh ar an suíomh seo, an
samhradh seo chugainn.
Ár
mbuíochas do gach éinne a chabhraigh
linn i rith an tSamhraidh, fhaid is a
bhí na seandálaithe ag obair sa
cheantar.
Máire Uí Léime, an
Chíll Mhór.